Αντιμετώπιση παχυσαρκίας

Η παραπάνω τιμή του ΔΜΣ δεν ισχύει για τους αθλητές και τα άτομα με αυξημένη φυσική δραστηριότητα, λόγω της ύπαρξης μυϊκής υπερτροφίας.

Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ένα άτομο με φαινομενικά φυσιολογικό βάρος εμφανίζει αυξημένη ποσότητα λίπους στο σώμα του.

Τον ΔΜΣ τον υπολογίζουμε διαιρώντας το βάρος με το ύψος στο τετράγωνο, (Β/Υ2)

Με βάση τον παρακάτω πίνακα μπορουμε να δούμε σε ποια κατηγορία ανήκουμε:

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες προκύπτει το συμπέρασμα ότι η παχυσαρκία ειδικά η κεντρικού τύπου(λίπος στην κοιλιακή χώρα), συνδέεται με διάφορα χρόνια νοσήματα όπως: ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριοσκλήρυνση, τα εγκεφαλικά επεισόδια,κάποιος μορφές καρκίνου καθώς και η υπέρταση.

Επίσης η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει υπνική άπνοια, χαμηλή ποιότητα ζωής, κατάθλιψη, ακόμα και θνησιμότητα σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Αίτια

Τα αίτια που προκαλούν την αύξηση του σωματικού βάρους και κατ επέκταση την παχυσαρκία είναι τα εξής:

Υποθαλαμικά: στον υποθάλαμο του εγκεφάλου βρίσκονται τα κέντρα κορεσμού, όρεξης και πείνας. Οταν παρουσιάζεται κάποια βλάβη τα κέντρα αυτά δεν λειτουργούν σωστά με αποτέλεσμα να παρατηρείται αύξηση του σωματικού βάρους.Αυτό συμβαίνει διότι εμφανίζεται αδυναμία ελέγχου των καταστάσεων της πείνας,της όρεξης και του κορεσμού.

Γενετικά: από σειρά δημοσιευμένων μελετών προκύπτει ότι η παχυσαρκία συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με στοιχεία κληρονομικότητας.

Ενδοκρινολογικά: Η παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές για παράδειγμα εάν ένα άτομο πάσχει από υποθυρεοειδισμό και δεν έχει φροντίσει για την ρύθμιση του υπάρχουν πολλές πιθανότητες να αυξήσει το βάρος του.

Διαιτητικά: Η εμφάνιση της παχυσαρκίας οφείλεται σε αυξημένο θετικό θερμιδικό ισοζύγιο. Δηλαδή το άτομο λαμβάνει σε καθημερινή βάση σημαντικά περισσότερες θερμίδες από αυτές που έχει πραγματικά ανάγκη με αποτέλεσμα την αποθήκευση του πλεονάσματος των θερμίδων με τη μορφή λίπους στο σώμα προκαλώντας την αύξηση του σωματικού του βάρους.

Περιβαλλοντικά: Έχει παρατηρηθεί ότι η παχυσαρκία έχει χαρακτήρα οικογενή.
Όταν ένας ή και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι το παιδί τείνει να είναι κι αυτό παχύσαρκο. Ένα παιδί έχει 10% πιθανότητες να γίνει παχύσαρκο όταν και οι δύο γονείς του έχουν φυσιολογικό βάρος, 50% πιθανότητες να γίνει παχύσαρκο όταν ένας από τους δύο γονείς είναι παχύσαρκος και 80% πιθανότητες να γίνει παχύσαρκο όταν και οι δύο γονείς του είναι παχύσαρκοι,διότι καταναλώνει τις ίδιες τροφές με τους γονείς του και υιοθετεί τις διατροφικές τους συνήθειες.
Από τα αναγραφόμενα παραπάνω ποσοστά γίνεται εύκολα αντιληπτή η αξία της διατροφικής εκπαίδευσης του παιδιού από τους γονείς.
Η σωστή διατροφική καθοδήγηση των γονιών προς το παιδί δεν συμβάλλει μόνο θετικά ως προς την διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους αλλά και ως προς την εκμάθηση ενός υγιεινού και ισορροπημένου τρόπου διατροφής για όλη την διάρκεια της ζωής του.

Μειωμένη φυσική δραστηριότητα: Τα Παχύσαρκα άτομα συνήθως χαρακτηρίζονται από μειωμένη φυσική δραστηριότητα έως και καθόλου. Η αποχή από την άσκηση συμβάλλει πολλαπλασιαστικά  στην πρόσληψη βάρους. Με την άσκηση βοηθάμε το μεταβολισμό μας να λειτουργήσει καλύτερα και να καταναλώσει  περισσότερη ενέργεια για την διεξαγωγή των ασκήσεων με αποτέλεσμα να διατηρούμε το βάρος μας σε φυσιολογικά επίπεδα.

Φάρμακα: Σε ορισμένες περιπτώσεις η αύξηση του σωματικού βάρους  μπορεί να οφείλεται σε κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνει το άτομο ( ηρεμιστικά, οιστρογόνα κ.α.), τα οποία προκαλούν οιδήματα και κατακράτηση υγρών στο στο σώμα με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους.

Λίγα και μεγάλα γεύματα: Πολλά άτομα λόγω του επιβαρυμένου καθημερινού προγράμματος τους δεν έχουν την δυνατότητα προετοιμασίας του απαραίτητου αριθμού γευμάτων. Σε πολλές περιπτώσεις παραμένουν ώρες χωρίς την απαραίτητη πρόσληψη τροφής διότι οι συνθήκες ζωής τους δεν το επιτρέπουν.

Οι περισσότεροι από αυτούς επιστρέφουν σπίτι τους αργά το βράδυ με αυξημένο το αίσθημα της πείνας και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής, οι οποίες τις περισσότερες φορές είναι έτοιμες αφού  η απαιτητική τους ημέρα δεν τους επιτρέπει να παρασκευάσουν τα κατάλληλα γεύματα.

Αντιμετώπιση

Για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε πρώτο στάδιο απαιτείται ο εντοπισμος του αιτίου ή των αιτίων πρόκλησης της.

Αυτά εντοπίζονται με την λήψη του ιστορικού του ατόμου, που περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις διατροφικές του συνήθειες,την λήψη φαρμάκων, την φυσική του δραστηριότητα, τον έλεγχο των αιματολογικών εξετάσεων και την διευκρίνηση ύπαρξης ή όχι αλλεργιών.

Στην συνέχεια διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο προγραμμα διατροφής βάσει των προτιμήσεων και κυρίως των αναγκών του.

Για την διευκόλυνση υλοποίησης του προγράμματος προτείνεται κατάλογος των προτεινόμενων τροφίμων με την μορφή εικόνων.

Στην συνέχεια παρέχεται εξατομικευμένη συμβουλευτική και υποστήριξη για όλη την διάρκεια του προγράμματος.

Στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας καθοριστική είναι η συμβολή της καθημερινής  άσκησης.

Προτείνεται  λοιπόν ημερήσια άσκηση διαρκείας 30 λεπτών με την μορφή ήπιου περπατήματος όταν η φυσική κατάσταση του ασθενή το επιτρέπει και πάντα μετά από τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού στις περιπτώσεις εκείνες που υπάρχει κάποια πάθηση πέραν της παχυσαρκίας.

Όταν τα αίτια της παχυσαρκίας προκαλούνται από ψυχολογικούς παράγοντες είναι απαραίτητη η συνεργασία με σύμβουλο ψυχικής υγείας.